Perbicaraan kedua memisahkan Natrah

Oleh Fatini Yaacob

KALI ini saya akan menjelaskan tentang perbicaraan kedua. Perbicaraan inilah yang memutuskan hubungan Natrah dengan Che Aminah dan suaminya Mansor Adabi. Perbicaraan itu berlangsung pada 20 Disember 1950.

Sebelum perbicaraan berlangsung, orang Melayu dihangatkan oleh akhbar dan majalah Melayu tentang tipu muslihat penjajah. Orang Melayu telah diberi penerangan bahawa pihak Inggeris dan Belanda tidak menyetujui pernikahan Mansor dan Natrah. Orang Melayu di seluruh pelosok negeri diberi penerangan bahawa penjajah akan melampaui batas jika dibiarkan.

Di pihak penjajah pula, Inggeris dan Belanda bersekongkol memainkan perang saraf memburuk-burukkan Che Aminah dan Mansor sebagai perancang licik yang mahu memisahkan Natrah daripada kedua ibu bapa kandungnya setelah Che Aminah yang digelar amah atau orang gaji Adeline, melarikan Natrah dari Bandung.

Bagi mereka, pihak penjajah sengaja mencari sebab untuk mengelakkan warga mereka terlepas ke tangan anak negeri yang dijajah, maka kerana itu Che Aminah di selar sebagai seorang amah atau orang gaji kepada Adeline ibu kandung Natrah.

Bagi penjajah Inggeris dan Belanda pula, demi maruah dan imej negara penjajah, kebenaran tidak penting, sebaliknya penipuan menjadi halal. Maka kerana itu melalui akhbar-akhbar pro Inggeris dan Belanda di Singapura, Inggeris dan Belanda, mahu pun Amerika Syarikat, penipuan demi penipuan dilakukan melengkapkan konsep teori politik dominasi.

Semasa perbicaraan kedua berlangsung pada 20 Disember 1950, orang ramai melebihi 1,000 orang mengerumuni kawasan Mahkamah Tinggi Singapura. Peguam Shearn dan Kenneth Seth menjadi peguam bela Hertogh bapa Natrah, sementara Ahmad Ibrahim (Allahyarham Tan Sri Prof.) Sardon Jubir (Allahyarham Tun) dan John Eber mewakili Natrah, Mansor dan Aminah.

Semasa dipanggil sebagai saksi, Adeline mereka-reka cerita untuk mewajarkan bahawa Che Aminah melarikan Natrah. Menurut Adeline, Natrah diberikan kepada Che Aminah pada 29 Disember 1942, untuk tinggal bersama Che Aminah selama 3 hari. Apabila 3 hari Natrah tidak dipulangkan, Adeline mengayuh basikal ke rumah Che Aminah. Menurut ceritanya di tengah jalan tentera Jepun menahan dan mengurungnya. Apabila Jepun menyerah kalah, kedua-dua suami isteri itu bebas dari tahanan Jepun, mereka terpaksa kembali ke Belanda tanpa Natrah.

Versi kisah Adeline sama sekali berbeza dengan Che Aminah sebagai orang yang berpelajaran tinggi, kaya dan berkedudukan. John Eber yang menghujahkan bahawa pada tahun 1942, Adeline mencadangkan kepada Che Aminah supaya mengambil salah seorang anaknya sebagai anak angkat. Cadangan ini timbul kerana Che Aminah tidak ada anak dan dia mempunyai ramai anak.

Meyakinkan

Adeline juga meyakinkan Che Aminah bahawa dia akan menjelaskan kepada suaminya mengenai penyerahan anak itu. Adeline menyakinkan Che Aminah supaya jangan bimbang. Che Aminah bersetuju dengan memberitahu Adeline bahawa Natrah akan dibawa ke tanah jajahan dan akan dibesarkan dengan cara Islam. Adeline bersetuju kerana dia sendiri dibesarkan dalam cara hidup Islam, kerana ibunya berkahwin dengan seorang Islam.

Dalam soal balas, Che Aminah dan Adeline memberikan keterangan bercanggah. Che Aminah memberitahu sepanjang yang dia tahu Adeline tidak pernah dikurung oleh Jepun. Adeline pula menafikan bahawa ibunya orang Islam dan berkahwin dengan Raden Ismail.

Dalam kes pernikahan, Shearn menghujahkan bahawa Che Aminah tergesa-gesa mengahwinkan Natrah dan Mansor kerana bagi Shearn itu adalah satu helah untuk menimbulkan prasangka terhadap sebarang tindakan undang-undang selanjutnya.

Shearn menamatkan hujah dengan menegaskan bahawa: Pertama: dari segi undang-undang budak ini tidak pernah diserahkan menjadi anak angkat. Pada segi undang-undang tidak ada pihak yang dilantik menjadi penjaga yang dilantik oleh bapanya atau orang lain untuk budak itu.

Kedua: Budak ini tidak pernah berkahwin dengan Mansor Adabi kerana undang-undang pemastautinnya adalah undang-undang Belanda dan mengikut undang-undang itu dia tidak mempunyai kuasa untuk memasukki taraf perkahwinan yang sah.

Shearn menguatkan hujahnya dengan memberikan sebab - Biar apa sekalipun mengikut undang-undang Tanah Jajahan ini, dia tidak pernah berhenti menjadi Kristian dan oleh yang demikian dia tidak boleh berkahwin kecuali mengikut peruntukan ordinan Perkahwinan Kristian ataupun Ordinan Perkahwinan Sivil.

Shearn juga menegaskan bahawa sekalipun Natrah seorang Islam dan sebab taraf pemastautinnya di Belanda, perkahwinan itu terbatal dari segi undang-undang Islam kerana di luar dari kemampuannya. Malah walaupun dia seorang Islam, perkahwinan itu tetap terbatal walau di mana sekali pun dia bermastautin kerana keizinannya untuk berkahwin tidak diperolehi dari penjaganya.

Shearn menyimpulkan bahawa oleh kerana perkahwinan itu tidak wujud, maka untuk kebaikannya dia harus diserahkan di bawah jagaan ibu bapanya yang bersedia memeliharanya.

Membantah

John Eber membantah dengan menegaskan bahawa, Pertama: Mahkamah tidak mempunyai bidang kuasa membicarakan saman untuk mengisytiharkan perkahwinan itu terbatal oleh sebab (a) Ordinan Penjagaan Kanak-Kanak tidak memberitahu bidang kuasa itu dan (b) Tidak ada satu bahagian dalam ordinan mahkamah yang memberikan bidang kuasa mengisytiharkan perkahwinan terbatal

Kedua: Sekiranya permintaan untuk mengisytiharkan perkahwinan itu tidak sah tidak pernah terkandung di dalam saman asal maka akan timbul soal perlunya ada bidang kuasa kerana budak itu dari segi prima facienya sudahpun berkahwin dan sekalipun wujud pengisytiharan itu, perlu ada bidang kuasa, ia telah mencemarkan keseluruhan perbicaraan ini sebab permintaan pertama dengan yang satu lagi bukanlah satu pilihan.

John Eber semasa menghujahkan kesnya menegaskan bahawa perkahwinan ini telah dilangsungkan mengikut hukum Islam. Kadi yang menikahkan mereka dilantik oleh Gabenor di bawah Ordinan Islam bagi pendaftaran perkahwinan dan perceraian. Kadi yang menikahkan mereka telah memastikan Mansor dan Natrah adalah beragama Islam.

Oleh itu John Eber menyimpulkan “Perkahwinan ini adalah perkahwinan Islam yang benar-benar sah dari semua segi kerana kelayakan yang dipertikaikan di bawah undang-undang negara pemastautin pembela kedua (Natrah) tidak dipertikaikan oleh undang-undang tanah jajahan kita ini”.

Penghujahan Shearn dan John Eber beserta soal balas saksi-saksi mereka mengambil masa empat hari. Selepas selesai penggulungan hujah, pada hari keempat, Hakim Brown berjumpa Natrah dan Che Aminah di kamarnya, kemudian penghujahan dilangsungkan sehingga jam 7 petang. Hakim Brown menangguhkan selama seminggu sebelum memberikan keputusan perbicaraan.

Pada 2 Disember, Hakim Brown membacakan keputusan setebal 24 halaman dengan mengambil masa selama 45 minit. Menurutnya setelah mengkaji semula peristiwa yang membawa kepada perbicaraan Saman Asal, Hakim Brown menyifatkan perkahwinan Natrah dan Mansor Adabi , seorang guru sekolah pada I Ogos sebagai satu tipu muslihat yang bertujuan untuk menimbulkan prasangka terhadap keputusan mahkamah.

Hakim Brown mengisytiharkan perkahwinan itu tidak sah, dan Natrah hendaklah dipulangkan kepada ibu bapanya Hertogh di Belanda dan bukan kepada Konsul Besar Belanda. Dalam membuat keputusan itu beliau menegaskan bahawa beliau berpuas hati bahawa Natrah tidak dipaksa atau ditipu untuk berkahwin. Beliau tidak menafikan mereka berdua sama-sama tertarik hati untuk berkahwin. Namun beliau menyifatkan “rasa tertarik hati inilah yang memungkinkan terjadi muslihat ini”